خلاصه‌ای از صحبت‌های جواد ظریف، معاون راهبردی دولت پزشکیان، در اجلاس داووس

11-بهمن-1403 / خواندن 6 دقیقه

https://www.weforum.org/meetings/world-economic-forum-annual-meeting-2025/sessions/a-conversation-with-javad-zarif-vice-president-for-strategic-affairs-of-the-islamic-republic-of-iran/

 

 ۱- مقاومت فلسطین و نقش ایران

تاریخچه مقاومت فلسطین:

 

جواد ظریف در این ویدئو به تاریخچه مقاومت فلسطین اشاره می‌کند و تأکید دارد که این مقاومت پیش از انقلاب اسلامی ایران وجود داشته است. او می‌گوید:

«مقاومت فلسطین پیش از انقلاب ایران وجود داشت. این مقاومت به دلیل اشغالگری اسرائیل و نقض حقوق بشر شکل گرفت.»

او به تلاش‌های اسرائیل برای نابودی مقاومت فلسطین اشاره می‌کند، از جمله تبعید رهبران فلسطینی به تونس در دهه ۸۰ میلادی. ظریف توضیح می‌دهد:

«اسرائیل در دهه ۸۰ میلادی تلاش کرد مقاومت فلسطین را نابود کند. اما در همان زمان گروه‌هایی مانند جهاد اسلامی (۱۹۸۱)، حزب‌الله (۱۹۸۲) و حماس (۱۹۸۵-۱۹۸۷) شکل گرفتند»

 

» ادعای نابودی مقاومت:

ظریف هشدار می‌دهد که نابودی حماس یا دیگر گروه‌های مقاومت به معنای پایان مقاومت فلسطین نیست:

«تا زمانی که اشغالگری و سرکوب ادامه دارد، مقاومت نیز ادامه خواهد داشت.»

او همچنین تأکید می‌کند که اسرائیل تلاش کرده است مسئله فلسطین را به یک موضوع ایرانی تبدیل کند:

«این مسئله یک مسئله فلسطینی-اسرائیلی است، نه ایرانی-اسرائیلی.»

 

» استقلال مقاومت فلسطین از ایران:

ظریف به صراحت می‌گوید که گروه‌های مقاومت فلسطینی هرگز به نمایندگی از ایران عمل نکرده‌اند و تصمیمات خود را مستقل گرفته‌اند:

«این گروه‌ها برای اهداف خودشان مبارزه می‌کنند، حتی اگر به قیمت منافع ایران باشد. ما از عملیات ۷ اکتبر حماس اطلاعی نداشتیم و این عملیات باعث لغو مذاکرات ایران و آمریکا درباره برجام شد.»

 

۲- برجام و سیاست هسته‌ای ایران

انتقاد از خروج آمریکا از برجام:

» ظریف خروج ترامپ از برجام را اشتباهی استراتژیک می‌داند و می‌گوید:

«این اقدام بر اساس اطلاعات نادرست و فشار اسرائیل بود. برجام می‌توانست ایران را ۱۵ سال از سلاح هسته‌ای دور نگه دارد، اما آن فرصت از دست رفت.»

 

» توانایی هسته‌ای ایران:

او تأکید می‌کند که ایران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست:

«اگر می‌خواستیم سلاح بسازیم، سال‌ها پیش این کار را می‌کردیم. برنامه ما صلح‌آمیز است، اما تحریم‌ها توانایی‌هایمان را افزایش داد.»

 

۳- قدرت نرم ایران:

» توانایی الهام‌بخشی ایران:

ظریف معتقد است که قدرت ایران تنها به توان نظامی یا اقتصادی محدود نمی‌شود. او می‌گوید:

«توانایی ایران در الهام‌بخشی به مردم در سراسر جهان بخشی از قدرت آن است. ما هنوز می‌توانیم مردم را در خیابان‌های بسیاری از نقاط جهان به حرکت درآوریم و الهام‌بخش باشیم.»

» تمرکز بر فرصت‌ها به جای تهدیدها:

او تأکید می‌کند که ایران باید به جای تمرکز بر تهدیدها، فرصت‌های جدیدی را برای تعامل با جهان ایجاد کند:

«زمان آن رسیده است که به جای نگاه به تهدیدها، به فرصت‌ها نگاه کنیم.»

 

۴- چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی

پیشنهاد "مادا" (همکاری منطقه‌ای):

» ظریف ایده ایجاد «انجمن گفتگوی مسلمانان غرب آسیا» (MADA) را مطرح می‌کند:

«هدف ما جایگزینی دشمنی با دوستی است. با عربستان و امارات روابط خوبی داریم، اما حل مسئله فلسطین کلید ثبات منطقه است.»

 

» انتقاد از اسرائیل و آمریکا:

او سیاست‌های غرب را نادرست می‌داند و می‌گوید:

«ایران‌هراسی و اسلام‌هراسی ابزارهایی برای توجیه نسل‌کشی در غزه هستند. تا اشغال ادامه دارد، مقاومت نیز خواهد بود.»

 

5- اختلافات سیاسی داخلی ایران

» پرونده قضایی ظریف:

- ظریف به پرونده‌های قضایی علیه خود اشاره می‌کند که توسط برخی جناح‌های سیاسی مطرح شده‌اند. این پرونده‌ها شامل تلاش‌هایی برای برکناری او از سمت فعلی‌اش است. او توضیح می‌دهد:

«آن‌ها معتقدند انتصاب من نقض قانون است. اگر دادگاه تصمیم بگیرد بروم، می‌روم. پایان دنیا نیست؛ به تدریس بازمی‌گردم.»

» جامعه چندصدایی ایران:

ظریف تأکید می‌کند که ایران یک جامعه تک‌صدایی نیست و وجود اختلافات سیاسی را نشانه‌ای از پویایی جامعه می‌داند:

«ایران یک جامعه چندصدایی است. ما صداها و دیدگاه‌های مختلفی داریم که نمی‌توان آن‌ها را خاموش کرد.»

» ظریف همچنین به رقابت‌های انتخاباتی اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که در انتخابات اخیر، رقابت بسیار سختی وجود داشت:

«این یک رقابت واقعی بود، با انتخاب واقعی. اگر رقیب رئیس‌جمهور فعلی پیروز می‌شد، ممکن بود اکنون یک جنگ بزرگ در منطقه در جریان باشد.»

» کشاندن دعواهای سیاسی داخلی به عرصه‌ی بین‌المللی:

ظریف به طور غیرمستقیم از سعید جلیلی، یکی از چهره‌های برجسته جناح تندرو، نام می‌برد و توضیح می‌دهد که اگر جلیلی یا فردی با دیدگاه‌های مشابه او به جای رئیس‌جمهور فعلی قدرت را در دست داشت، شرایط بسیار متفاوت می‌بود. او می‌گوید:

«اگر امروز به جای رئیس‌جمهور فعلی، رئیس‌جمهور جلیلی داشتیم، ممکن بود اکنون جنگی بزرگ در منطقه جریان داشته باشد.»