تهران در پاسخ به اقدامات امنیتی (بعضا با چاشنی نظامی) اسراییل علیه ایران، تاکنون ۲ حمله‌ی موشکی علیه اهدافی داخل اراضی اشغالی ترتیب داده است. حملاتی که از بُعد نظامی و امنیتی تفاوتهای قابل توجهی با یکدیگر دارند.
۱. وعده‌ی صادق-۱:
این عملیات در پاسخ به حمله‌ی موشکی اسراییل به کنسولگری ایران در دمشق انجام شد. حمله‌ای با هدف ترور سردار شهید زاهدی، از فرماندهان ارشد نیروی قدس سپاه پاسداران و از مهره‌‌های کلیدی در امر تسلیح نیروهای مقاومت در غزه، کرانه‌ی باختری و لبنان. در پاسخ و حدود ۱۴ روز بعد از این ترور، ایران وعده‌ی صادق-۱ را اجرایی کرد. پس باید توجه داشت این عملیات در پاسخ به یک اقدام امنیتی اسراییل علیه تهران و اما خارج از مرزهای ایران رقم خورد.
در این عملیات سپاه پاسداران در مجموع ۳۰۰ موشک کروز، موشک بالستیک و پهپاد انتحاری استفاده کرد.
بنابر گزارش‌ها، ایران در عملیات وعده‌ی صادق-۱ از موشک‌های بالستیک قدر، عماد، رضوان و خیبرشکن استفاده کرد. همچنین پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ نیز نقش قابل توجهی در این حمله داشتند.
وعده‌ی صادق-۱ در دو مرحله انجام شده. در مرحله‌ی اول شاهد پرتاب حجم قابل توجهی از موشک‌های کروز و البته پهپادهای انتحاری بودیم. در مرحله‌ی دوم که مرحله‌ی اصلی بود نیز شاهد شلیک موشک‌های بالستیک بودیم. منطق این عملیات دو مرحله‌ای بر این اساس شکل گرفته بود که موج اول حمله، پهپادها، سیستم‌های پدافندی ارتش اسراییل را به اصطلاح OverShoot کرده و با خالی شدن لانچرهای پدافندی، یگان‌های پدافندی از رده‌ی عملیاتی خارج شده و روزنه‌ی پدافندی ایجاد می‌شود. روزنه‌ای که مسیر را برای پرواز و اصابت موفق موشک‌های بالستیک در مرحله‌ی دوم باز می‌کند. البته به نظر می‌رسد حضور پر تعداد جنگنده‌‌های امریکا، انگلیس و البته اسراییل، کارایی موج اول حمله را تا حد قابل توجهی کاهش داد و سبب شد سیستم‌های پدافندی ارتش اسراییل، با آرامش عملیاتی بیشتری به مصاف موشک‌های ایرانی بروند.
به نظر نمی‌رسد فرماندهی ارشد ایران از این موضوع و طریقه‌ی فعالیت پدافندی امریکا و اسراییل ناآگاه بوده باشد. اما می‌توان احتمال داد این مدل عملیات دو مرحله‌ای به عنوان بستری آزمایشی به‌منظور بررسی کارایی آن انجام گرفته بود.
عملیات وعده‌ی صادق-۱ از حیث اهداف، کاملا یک عملیات نظامی بود که اهداف نظامی را شامل شد؛ پایگاه نواتیم و رامیم. البته یک مقر اطلاعاتی در شمال شرق اراضی اشغالی نیز هدف قرار گرفت، اما چگالی اهداف نظامی بسیار بالا بود.
۲. وعده‌ی صادق-۲
براساس بیانیه‌ی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و همچنین صحبت‌های سردار باقری، فرماندهی ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، وعده‌ی صادق-۲، در پاسخ به ترور هنیه، نصرالله و سردار نیلفروشان (همراه نصرالله در لحظه‌ی ترور) انجام گرفت. در بیانیه‌ها تاکید شده، ایران از بعد از ترور هنیه و به واسطه‌ی پیام‌های ارسالی امریکا با وعده‌ی آتش‌بس، خویشتن‌داری کرد و پاسخی به ترور تهران نداد. اما نهایتا خود را در میان بازی دروغ غرب یافت که منجر به تهاجمی‌تر شدن رفتارهای نظامی-امنیتی اسراییل علیه ایران و حزب‌الله شد. پس وعده‌ی صادق-۲ پیش از همه، در پاسخ به یک اقدام امنیتی اسراییل علیه تهران، داخل مرزهای ایران، انجام گرفت.
برخلاف عملیات وعده‌ی صادق-۱، در جریان وعده‌ی صادق-۲، ایران صرفا و فقط از موشک‌های بالستیک استفاده کرد. برخلاف وعده‌ی صادق-۱ که فرماندهی هوافضای سپاه پاسداران، نوع دقیق موشک‌های استفاده شده را مطرح کرد، در وعده‌ی صادق-۲ به نوع موشک‌ها اشاره‌ای نشد. اما براساس تصاویر منتشر شده از لحظات اولیه شلیک می‌توان گفت از موشک‌های قدر، عماد، خیبرشکن و احتمالا موشک هایپرسونیک فتاح-۱ استفاده شده.
توجه: موشک هایپرسونیک نوعی از پرتابه‌‌ها است که باید بتواند بعد از شلیک و در داخل جو زمین با سرعتی معادل ۱۵ تا ۲۰ برابر سرعت صوت حرکت کند، مانور دهد و خود را به هدف برساند. موشک فتاح تنها در فاز ترمینال (شیرجه‌ی نهایی کلاهک بر روی هدف) می‌تواند این مانورهای فراصوت را انجام دهد. فتاح-۱ را می‌توان گام بلند ایران به سمت موشک‌های هایپرسونیک دانست، اما همچنان با چنین سلاحی فاصله دارد.
برخلاف وعده‌ی صادق-۱، عملیات وعده‌ی صادق-۲، تنها در یک مرحله و فقط با استفاده از موشک‌های بالستیک انجام گرفت. به نظر می‌رسد ایران از تجربه‌ی وعده‌ی صادق-۱ اندوخته‌هایی داشته و متوجه عدم کارایی مناسب حمله‌ی دو مرحله‌ای شده است. در نتیجه تصمیم بر آن شده که در یک مرحله، حجم قابل توجهی از موشک، معادل ۲۰۰ فروند، به سمت اراضی اشغالی شلیک شود. با توجه به حضور موشک‌هایی که سرعت سرجنگی آن‌ها در فاز ترمینال به ۱۳ تا ۱۹ ماخ می‌رسد و همچنین استفاده از موشک‌هایی با کلاهک خوشه‌ای، می‌توان گفت حجم اصابت‌ها بسیار بیش از عملیات وعده‌ی صادق-۱ بوده است. این موضوع را تصاویر ارسالی از اراضی اشغالی نیز تایید می‌کند.
همانطور که گفته شد عملیات وعده‌ی صادق-۱ بر روی اهداف نظامی متمرکز بود. موضوعی که می‌توان در وعده‌ی صادق-۲ نیز شاهد آن بود. در جریان این عملیات پایگاه‌های هوایی ارتش اسراییل، شامل، نواتیم، تل‌نوف و هتساریم مورد حملات موشکی ایران قرار گرفتند.
با این حال دو مورد وجود دارد که وعده‌ی صادق-۲ را کاملا متفاوت می‌کند:
I. هدف قرار گرفتن مقر اصلی سرویس عملیات و امنیت خارجی اسراییل، موساد، در تل‌آویو. این به نوعی اولین‌بار است که ایران در پاسخ به اقدامات امنیتی اسراییل، مقر اصلی موساد را مورد حمله قرار می‌دهد. حمله‌ای که در یک بستر کاملا متفاومت انجام می‌شود؛ بستر نظامی. در واقع می‌توان گفت هدف از این حمله به مقر موساد، ارسال یک پیام آشکار بوده است: ممکن است ضعف‌های ایران در حوزه‌ی امنیتی، مانع پاسخ امنیتی به موساد شود، اما ایران آماده است در حوزه‌ی نظامی به جنگ موساد برود. این روند هرچند نقاط ضعف خود را دارد اما در بازی تنش متقابل، بهترین عملکرد است.
II. به گزارش ستاد کل نیروهای مسلح ج‌ا ایران، یکی از اهداف عملیات وعده‌ی صادق-۲ تجمعات واحدهای زرهی ارتش اسراییل در اطراف نوار غزه و بخصوص در نوار نظامی نتزاریم بوده است. نتزاریم مجموعه‌ای از ۴ پایگاه نظامی ارتش اسراییل در نوار غزه است که شمال این باریکه را از نواحی جنوبی جدا کرده است. حمله به این مناطق، می‌تواند به معنای آمادگی حضور مستقیم ایران در نبرد غزه به‌منظور کنترل رفتار رزمی اسراییل یا پایان دادن به جنگ است!!!
نتیجه گیری:
در پایان می توان گفت در کنار تفاوتهای نسبی در زمینه‌ی نوع تسلیحات بکار رفته شده و نوع اهداف مورد حمله قرار گرفته در عملیات وعده‌ی صادق-۲ به نسبت عملیات وعده‌ی صادق-۱، آن‌چه که این دو عملیات را متمایزتر کرده، نحوه‌ی اجرای حمله است. حمله‌ای که در وعده‌ی صادق-۱ در دو مرحله انجام گرفت و نهایتا منجر به هوشیارتر شدن ساختار پدافندی ارتش اسراییل شد. اما در عملیات وعده‌ی صادق-۲ حمله‌ی تک‌مرحله، زمان واکنش مناسب از ارتش اسراییل را گرفته و نهایتا کمیت و کیفیت اصابت‌ها را افزایش داد.
/پایان